Τρίτη 1 Ιουλίου 2014

εισηγήσεις απο την εκδηλωση τον Μάρτη '13 του ΣΒΕΔΙ

Πρόλογος

    Είναι αλήθεια, πως βιώνουμε - τουλάχιστον στον ελλαδικό χώρο - μια
εποχή ηττοπαθή. Οι οικονομικές - πολιτικές συνθήκες και κατά προέκταση
οι κοινωνικές, διαμορφώνουν μια ζοφερή πραγματικότητα και ένα δυσοίωνο
μέλλον. Στον εργασιακό τομέα δεν είναι μόνο οι μισθοί που πέφτουν και τα
εργασιακά δικαιώματα που εξαφανίζονται, είναι η ίδια η απασχόληση που
παρουσιάζει μείωση. Εν ολίγης μας λένε - μάλλον απειλώντας μας - πως δεν
υπάρχει κάτι στο οποίο μπορούμε να εργαστούμε πλέον, οι θέσεις λίγες, οπότε
οφείλουμε να είμαστε ανταγωνιστικοί - δηλαδή να πατήσουμε επί πτωμάτων,
αν χρειαστεί, φτηνοί - σαν να λέμε δούλοι και υποταγμένοι, αν θέλουμε να
δουλέψουμε ή αλλιώς να μεταναστεύσουμε. Η τρομοκρατία της ανεργίας στην
υπηρεσία της εξουσίας, ώστε οι ζωές των εξουσιαζόμενων να κυριαρχούνται,
από το βολικό για την πρώτη, συναίσθημα του φόβου.
    Καθώς θεωρούμε πως δεν μπορούμε αναντίρρητα να δεχθούμε μια
τέτοια προοπτική και πως θέλουμε ζωή και όχι επιβίωση, δε θα μπορούσαμε
παρά να οργανωθούμε προς την κατεύθυνση της καταγγελίας σε πρώτο και της
αντίστασης σε δεύτερο χρόνο, ενάντια σε αυτή την υποτίμηση των ζωών μας.
Καταρχάς είναι ένας αγώνας αμυντικός λοιπόν, που αν δεν τον σηκώσουμε
εμείς οι ίδιοι οι επισφαλείς εργαζόμενοι, κανένας άλλος δεν θα το κάνει για
μας. Όσο για τους «από πάνω», αυτοί μάλλον έχουν δείξει τα δόντια τους,
οπότε δεν έχουμε κάτι να περιμένουμε απ’ αυτούς - μιλάμε για την εκάστοτε
εξουσία.
    Ένας αγώνας λοιπόν από τους ίδιους τους εργαζομένους και
όχι ανάθεση σε επαγγελματίες συνδικαλιστές, που στην καλύτερη των
περιπτώσεων θα αποκτήσουν προνόμια και θα αποτελέσουν τροχοπέδη για
την συνέχιση του αγώνα. Κάθε εργαζόμενος να συμμετέχει ισότημα στις
ευθύνες που αναλογούν και στη λήψη των αποφάσεων. Οι στόχοι μας δεν
μπορεί να είναι μόνο συντεχνιακοί Πολλά προβλήματα της καθημερινότητάς
μας είναι κοινά και με άλλες κοινωνικές ομάδες και εργατικά υποκείμενα,
ανεξαρτήτως φύλου, εθνικότητας και είδους εργασίας και αυτό οφείλουμε να
το αναδείξουμε και να συντονιστούμε μαζί τους. Ξεκινάμε από την αντίσταση
στην εργασιακή μας σχέση και στοχεύουμε στην αναδιαμόρφωση όλων των
κοινωνικών συνθηκών έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί με το ισχύον καπιταλιστικό
σύστημα, το οποίο δε φαίνεται να μπορεί να εγγυηθεί για τις πανανθρώπινες
απαιτήσεις, για ισότητα - ελευθερία - ειρήνη, αλλά μας μοιράζει απλόχερα
μόνο βία, εκμετάλλευση και διάφορα είδη καταπίεσης. Εντάξει, μας μοιράζει
και αφθονία υλικών αγαθών - αλλά μόνο για όσο δεν βρίσκεται σε κρίση και μόνο για όσους έχουν την οικονομική ευμάρεια να αγοράζουν.
    Έχουμε πάντα την εικόνα των κοιλαράδων και καλοταϊσμένων
εργατοπατέρων που τα κάνουν πλακάκια με την εκάστοτε κυβέρνηση και
των επαγγελματιών συνδικαλιστών που εκλέγονται και τους ανατίθεται να
προστατέψουν τα δικαιώματα της εργατικής τάξης. Φτιάχνοντας αυτό το
σωματείο βάσης, αυτό ακριβώς θέλαμε να αποφύγουμε και τέτοιες λογικές
να σπάσουμε. Είμαστε αυτοί, οι επισφαλείς, η γενιά των 500 ευρώ και εμείς
οι ίδιοι θα τα βάλουμε με όλους αυτούς που ευθύνονται ώστε να αποτελούμε αυτή τη γενιά.

Μαζί με τα πακέτα που μεταφέρουμε,

Το δίκιο μας θα βγάλουμε στους δρόμους...

 

Το επάγγελμα του διανομέα - ιστορική εξέλιξη

    Θα θέλαμε να ξεκινήσουμε κάνοντας μιa αναδρομή στη μικρή
ιστορία του επαγγέλματος μας. Το θεωρούμε αναγκαίο γιατί μέσα από αυτή
την κριτική ανασκόπηση βγάζουμε συμπεράσματα για τη θέση του κλάδου
μας μέσα στην παραγωγή, αλλά και για την ιδιαίτερη φύση των υποκειμένων
που τη στελεχώνουν. Συμπεράσματα χρήσιμα τόσο για την επιλογή των
δράσεων μας, όσο και για τη μορφή της οργάνωσης μας.
    Το επάγγελμα του διανομέα με δίκυκλο μετράει μόλις τρεις δεκαετίες
στην Ελλάδα. Πρωτοεμφανίζεται στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του ’80
και εκτινάσσεται στις αρχές του ’90. Έρχεται σαν αποτέλεσμα της έκρηξης
του τριτογενούς τομέα και της ανόδου του καταναλωτισμού της ελληνικής
κοινωνίας. Την περίοδο εκείνη όλο και περισσότερες ανάγκες δημιουργούνται
για τον ελληνικό καπιταλισμό. Πακέτα που πρέπει να παραδοθούν,
λογαριασμοί που πρέπει να πληρωθούν, φαγητό στο σπίτι – μιας και μαζί με
το καταναλωτικό όργιο ανεβαίνουν και τα ωράρια εργασίας. Πίσω από όλες
αυτές τις λειτουργίες θα δει κανείς, φυσικά, τον εργάτη courier – είτε μιλάμε
για ταχυμεταφορές, είτε για εξωτερικές δουλειές, είτε για delivery. Φυσικά, το
κατ’ εξοχήν εργαλείο που χρησιμοποιείται σχεδόν αποκλειστικά για αυτή τη
δουλειά δεν είναι άλλο από το δίκυκλο και κυρίως το παπί. Πράγμα καθόλου
παράλογο αν αναλογιστεί κανείς ότι στην περίοδο για την οποία μιλάμε οι
δρόμοι γεμίζουν αυτοκίνητα όσο ποτέ πριν με αποτέλεσμα να εμφανίζεται
κυκλοφοριακό πρόβλημα στα κέντρα των μεγάλων πόλεων. Άμεση ανάγκη
λοιπόν είναι η εύρεση ενός μικρού, ευέλικτου και οικονομικού οχήματος.
    Το μικρό όχημα –όπως είπαμε- βρέθηκε και έχει μια σημασία να
δούμε εν τάχει την ιστορία του. Ήταν το 1979 όταν εισάγονται μαζικά τα
παπιά στην Ελλάδα. Το γεγονός αυτό συμπίπτει με τη δεύτερη πετρελαϊκή
κρίση, όπου μέσα από κάποιες νομοθετικές ρυθμίσεις (νόμος για τα «ζυγά-
μονά» στο δακτύλιο Αθηνών, αύξηση της τιμής του αυτοκινήτου κατά 30%)
πέφτει προσωρινά η αγορά αυτοκινήτου. Έτσι, ευνοείται η αγορά μικρού
δικύκλου, ενώ παράλληλα ανθεί το φαινόμενο των «καμικάζι», γνωστών από
ελληνικές ταινίες με πρωταγωνιστές τύπου Στάθη Ψάλτη και Μπίλια. Πολλοί
πιτσιρικάδες –λοιπόν- που δεν έχουν τη δυνατότητα να αγοράσουν μηχανή,
στρέφονται στο παπάκι και επιδίδονται σε ποικίλης έκτασης μετατροπές,
τόσο εξωτερικές όσο και στον κινητήρα. Τα αναφέρουμε όλα αυτά γιατί
έχουμε αρκετούς λόγους να πιστεύουμε πως σε μεγάλο βαθμό αυτοί που
στελέχωσαν το επάγγελμα του διανομέα στα πρώτα του βήματα ήταν ακριβώς
αυτό το κομμάτι της ελληνικής νεολαίας, ας το πούμε η «αλητεία» της εποχής.
    Μιλάμε όμως ταυτόχρονα για την περίοδο κατά την οποία πραγματοποιείται
η ενσωμάτωση των δυναμικών κινημάτων των δεκαετιών του ’60 και ’70, αλλά
και η διαστρέβλωση της κουλτούρας που αναπτύχθηκε γύρω από αυτά. Είναι
η περίοδος δηλαδή που η «άρνηση εργασίας» του ’60 και ’70 μετατρέπεται
σε «κάνω δουλειές του ποδαριού», εποχιακά, «την κάνω όποτε γουστάρω» και
είμαι «ελεύθερος» από τη ρουτίνα του γραφείου ή του εργοστασίου. Τότε που
η κριτική στο γραφειοκρατικό συνδικαλισμό γίνεται το άλλοθι στην αδυναμία
ξεπεράσματος του προς έναν αυτόνομο ριζοσπαστικό συνδικαλισμό, επιθετικό
προς τα σχέδια των αφεντικών. Αντί αυτού –την περίοδο γέννησης του
επαγγέλματος του διανομέα-, στρώθηκε το έδαφος για τα ελαστικά ωράρια,
τα part time και την ανασφάλιστη εργασία. Γιατί ποιος ζητάει ένσημα σε μια
δουλειά «προσωρινή; ‘Η ποιος επιδιώκει 8ωρο σε μια δουλειά που την κάνει
για χαρτζιλίκι;
    Τα τελευταία χρόνια όμως, βλέπουμε όλο και περισσότερους
συναδέλφους μεγαλύτερους σε ηλικία που το επάγγελμα του διανομέα
αποτελεί την κύρια δουλειά τους. Πόσο μάλλον σε συνθήκες κρίσης όπου το
«όνειρο» της κοινωνικής ανέλιξης πέταξε μακριά μαζί με την 28άρα Samsung
που γέμιζε το σαλόνι μας. Εμείς λοιπόν, αναγνωρίζοντας τις ιδιαίτερες
συνθήκες του επαγγέλματος μας – ένα επάγγελμα με μικρή ιστορία και όχι τόσο
πλούσιο σε αγώνες, για αυτό άλλωστε και τόσο υποτιμημένο- δημιουργήσαμε
σαν απάντηση το πρωτοβάθμιο σωματείο Συνέλευση Βάσης Εργαζομένων
Διανομέων Ιωαννίνων. Ένα αντιιεραρχικό και αμεσοδημοκρατικό σωματείο
ενάντια σε επίδοξους γραφειοκράτες. Ένα σωματείο –που όπως έχουνε πει
παλιότερα οι συνάδελφοι από το ΣΒΕΟΔ (Αθήνα)- φτιαγμένο από εμάς για
εμάς.
    Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πρώτες αντιδράσεις ενάντια στις
συνθήκες της μαύρης, επισφαλούς και ελαστικής εργασίας ήταν η δημιουργία
επιχειρησιακών σωματείων (π.χ. acs, speedex κλπ) που παλεύανε για τη
βελτίωση των όρων εργασίας. Η πρωτοβουλία των Caballeros (Αθήνα) έθεσε
το ζήτημα της οργάνωσης των διανομέων ως ενιαίο κομμάτι ασχέτως τόπου
εργασίας, συνέβαλε στη δημιουργία κοινής ταυτότητας για τους διανομείς,
διοργάνωσε τις πρώτες μοτοπορείες αλλά και την πρώτη απεργία στον κλάδο
στις 15-03-2006 σε Αθήνα και Πειραιά. Συσπείρωσε πολλούς εργαζομένους
και δημιούργησε τις συνθήκες για περαιτέρω δράσεις. Η εμφάνιση του
πρωτοβάθμιου σωματείου Συνέλευση Βάσης Εργαζομένων Οδηγών Δικύκλου
στην Αθήνα αποτέλεσε την εξέλιξη των προσπαθειών όλης της προηγούμενης
περιόδου και εξέφρασε την ανάγκη για σωματειακή οργάνωση. Το ΣΒΕΟΔ
–ανάμεσα στα άλλα- προώθησε και πρόταξε ζητήματα όπως «ενιαία ειδικότητα»
και «βαρέα και ανθυγιεινά ένσημα», ενώ λειτουργεί με όρους αντιιεραρχικούς
και αμεσοδημοκρατικούς, προτάσσοντας τους αδιαμεσολάβητους αγώνες.
Σωματείο βάσης έχει δημιουργηθεί και στο Ηράκλειο Κρήτης, το όποιο
ονομάστηκε «Νίκος Πετράκης» από το συνάδελφο μας που σκοτώθηκε εν
ώρα εργασίας.

Ιδιαιτερότητες - Συνθήκες του επαγγέλματος

Η πρώτη σκέψη που έρχεται στο μυαλό κάποιου όταν βλέπει ένα
διανομέα στο δρόμο είναι: “τι ξεκούραστο επάγγελμα”, “κάνουν τις βόλτες
τους και καλοπληρώνονται”. Η άποψη αυτή απέχει από την πραγματικότητα
όσο η γη από τον ήλιο και ακόμα παραπάνω. Η πραγματικότητα και οι
αρνητικές ιδιαιτερότητες του επαγγέλματος είναι οι εξής:
1) Για να κάνει κάποιος αυτή τη δουλειά, πρέπει να έχει δικό του μηχανάκι
και να επιβαρυνθεί τα έξοδα κίνησης (βενζίνη) και συντήρησης (service,
λάδια, ελαστικά, αμορτισέρ κλπ). Με λύπη μας διαπιστώσαμε ότι αρμόδιες
υπηρεσίες όπως η Επιθεώρηση Εργασίας, δήλωναν άγνοια για το γεγονός
αυτό. Σε καμία άλλη δουλειά εργαζόμενος δεν βάζει τα μέσα που απαιτεί
η δουλειά. Κανένας δάσκαλος δε κουβαλάει πίνακα από το σπίτι του, και
κανένας μάγειρας τις κατσαρόλες της κουζίνας του.
2) Ο εξοπλισμός, δηλαδή κράνος, μπότες, μπουφάν, αδιάβροχα επιβαρύνουν
επίσης τον διανομέα.
3) Ασφάλεια στην καλύτερη περίπτωση θα είναι μερικά 2ωρα ή 4ωρα ένσημα
την εβδομάδα παρόλο που δουλεύει καθημερινά συνήθως 8ωρα, συν Κυριακές,
αργίες και βράδυ. Για δώρα Χριστουγέννων, Πάσχα, επιδόματα αδείας ούτε
λόγος, παρόλο που υπογράφουμε χαρτιά ότι μας καταβλήθηκαν
4) Οι καιρικές συνθήκες είναι ένα άλλο θέμα. Υπάρχει ο σχετικός γρίφος: τι
είναι αυτό που δουλεύει από τους -4C έως τους +40C. Ναι σωστά καταλάβατε,
είναι το “παιδί” με το μηχανάκι.
5) Πως μας αντιμετωπίζουν οι πελάτες; Η λέξη “το παιδί” τα λέει όλα.
6) Σαν “παιδιά για όλες τις δουλειές” μας αντιμετωπίζουν και οι εργοδότες.
Γιατί όταν δεν είσαι στο μηχανάκι και για κακή σου τύχη είσαι στο μαγαζί
θα πρέπει να ασχοληθείς με καθαριότητες, τηλεφωνήματα, πληρωμή
λογαριασμών, αγορά προϊόντων, προετοιμασία κουζίνας και ενίοτε
κάνουμε και τον ψυχολόγο αφού αναγκαζόμαστε να ακούμε τα αφεντικά να
μπουρδολογούν επί παντώς επιστητού.
7) Ωράριο στις επιχειρήσεις επισιτισμού συχνά δεν υπάρχει. Κάθε εργαζόμενος
ξέρει πχ ότι δουλεύει 7-3 και τέλος. Εδώ είναι αλλιώς. Η ευελιξία σε όλο της το
μεγαλείο. Δουλεύεις όποτε έχει δουλειά το μαγαζί, είσαι με το τηλέφωνο στο
χέρι και τρέχεις όποτε σε χρειαστούν.
8) Λόγω του ωραρίου, αλλά και του κατακερματισμού σε πολλά πολλά
μικρομάγαζα είναι δύσκολο να βρεθείς με άλλους συναδέλφους ακόμη
και με αυτούς που δουλεύεις στο ίδιο μαγαζί, πόσο μάλλον με άλλους που
βρίσκονται σε άλλη περιοχή. Έτσι βρίσκεσαι στο μαγαζί συνήθως με το
αφεντικό που προσπαθεί να σου εμφυσήσει την ιδέα της οικογενειακής,
μικρής, εναλλακτικής, ελευθεριακής πολλές φορές επιχείρησης που «όλοι την
πολεμάνε» και εμείς «θα πρέπει να αντισταθούμε, να πολεμήσουμε και να
νικήσουμε». Κάτι σαν το γαλατικό χωριό. Μόνο που η αντίσταση τους απέναντι
στο κράτος περιορίζεται στο να μη κολλάνε ένσημα, να μη μας πληρώνουν
όσο ορίζει ο νόμος, να μη μας σέβονται και να μας υποτιμούν.
9) Παρατηρείται συχνά το φαινόμενο –ιδιαίτερα στις ταχυμεταφορές- να
δουλεύουμε σπαστό ωράριο ενώ η επιχείρηση δουλεύει συνεχές, πράγμα που
απαγορεύεται.
10) Υπάρχουν συνάδελφοι 2 και 3 ταχυτήτων μέσα στις δουλειές, παρόλο
που φέρνουν εις πέρας τα ίδια καθήκοντα. Για παράδειγμα στα ΕΛΤΑ οι
συμβασιούχοι ταχυδρόμοι μηχανοκίνητων δρομολογίων δεν πληρώνονται με
το ίδιο καθεστώς που πληρώνονται οι μόνιμοι.
11) Οι εργοδότες μεγάλων επιχειρήσεων που μπορεί να έχει υπογραφεί
επιχειρησιακή σύμβαση (π.χ. ACS, ΕΛΤΑ «Πόρτα Πόρτα» ή αλυσίδες
επισιτισμού) δίνουν τα υποκαταστήματα τους σε πράκτορες, με αποτέλεσμα
η σύμβαση να μην καλύπτει τους συναδέλφους, μιας και με αυτό τον τρόπο ο
συνάλφος προσλαμβάνεται από άλλη εταιρία, αυτή του πράκτορα.
12) Επιδόματα που σε άλλους κλάδους είναι αυτονόητα στους διανομείς δεν
υπάρχουν. Οι δοσοληψίες με χρήμα χαρακτηρίζουν τόσο τους ταχυδρομικούς
διανομείς και τους courier, όσο τους ντελιβεράδες και τους «εξωτερικούς».
Παρόλα αυτά το επίδομα διαχειριστικών σφαλμάτων ταμείου είναι σπάνιο.
Εξίσου σπάνιο είναι το επίδομα επικινδυνότητας, παρόλο που είμαστε
εκτεθειμένοι στις κακοτεχνίες των δρόμων, στα άγρια καιρικά φαινόμενα και
στην ατζαμοσύνη χιλιάδων οδηγών αυτοκινήτου που δε μας λογαριάζουν.
13) Η έκθεση στα καιρικά φαινόμενα, οι λακκούβες και η έλλειψη εργονομίας
λόγω ακατάλληλων παπιών δημιουργεί αθροιστικά και με την πάροδο
του χρόνου ιατρικά προβλήματα των οποίων τις συνέπειες σηκώνουμε
αποκλειστικά εμείς. Αυχενικά, χρόνιες βρογχίτιδες, ιγμορίτιδες, προβλήματα
με τη μέση και τα γόνατα, κατάγματα. Δυστυχώς έχουν υπάρξει θανατηφόρα
ατυχήματα όπως και ακρωτηριασμοί συναδέλφων.

Αυτοοργανωμένος συνδικαλισμός βάσης και αγώνες

Αντιλαμβανόμενοι τις συνθήκες που αναφέρθηκαν και βιώνοντας
τα παραπάνω, μαζευτήκαμε –για αρχή- ώστε να μοιραστούμε τους
προβληματισμούς μας και να ενώσουμε τις ανάγκες μας για μια συλλογική
οργάνωση και διεκδίκηση της αξιοπρέπειας μας και των δικαιωμάτων μας.
Μέσα από εβδομαδιαίες συνελεύσεις οδηγηθήκαμε στη δημιουργία του ΣΒΕΔΙ.
Μια συνέλευση βάσης η οποία δεν αποσκοπεί στην έκφραση της ιδιοτέλειας
των μελών της, αλλά σε μια μαχητική και επιθετική προς τα αφεντικά
διεκδίκηση του δίκιου μας. Λειτουργούμε αντιιεραρχικά, αμεσοδημοκρατικά,
χωρίς τη λογική της ανάθεσης. Κύριο όργανο αποφάσεων είναι η γενική
συνέλευση. Οικονομικά στηριζόμαστε στα δικά μας πόδια, ενάντια στη
λογική της χρωματισμένης πολιτικής δράσης η οποία χρηματοδοτεί τα
σωματεία τους. Το σωματείο αποτελεί για εμάς ένα επιπλέον όπλο ενάντια
στα αφεντικά, ένα ακόμα όχημα για εργατικούς αδιαμεσολάβητους αγώνες
«από τα κάτω». Δε θέλουμε να είμαστε ένα σωματείο-σφραγίδα, όπου θα
μαζευόμαστε στις εκλογές και θα αναθέτουμε τις δράσεις και το λόγο μας στο
ΔΣ. Είμαστε όλοι υπεύθυνοι για το λόγο και τις δράσεις, συναποφασίζοντας,
μοιράζοντας τα κείμενα, κολλώντας τα αυτοκόλλητα και τις αφίσες, μιλώντας
με τους συναδέλφους στο χώρο εργασίας μας (στο δρόμο δηλαδή…) καλώντας
τους να συμπορευτούν μαζί μας. Η δημιουργία του σωματείου συνέπεσε με
δυο εργατικούς αγώνες: στην Pizza Fan και στο Piazza de Caffe.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου