Αντί προλόγου

Η δουλειά του διανομέα στα Γιάννενα αποτελούσε πάντα στο μυαλό όλων μια περιστασιακή δουλειά, η οποία εξασφάλιζε ένα γρήγορο εισόδημα \ χαρτζιλίκι. Μια δουλειά η οποία πληρωνόταν άμεσα (κάθε διανομέας  στο τέλος της βάρδιας του έπαιρνε το μεροκάματο του).

Το «παιδί» (όπως αποκαλούν τον διανομέα τα αφεντικά και οι πελάτες) ανεξαρτήτου ηλικίας , επιλέγει την δουλειά αυτή με γνώμονα, ότι σύντομα θα αλλάξει δουλειά και θα βρει σύντομα κάτι καλύτερο ή όπως συνηθίζεται να  λέγεται: «δεν θα κάτσω μια ζωή διανομέας\ντελιβεράς..!».

Τα χαρακτηριστικά αυτής της «αρπαχτής» μπορούν να περιγραφούν ως εξής : ο διανομέας θα «πάρει» τηλεφωνικώς την παραγγελία, θα την μεταβιβάσει στην «κουζίνα», θα οργανώσει τις παραγγελίες σε ώρες αιχμής, θα πρέπει να ετοιμάσει τα πακέτα παραγγελιών(τα κουτιά), φυσικά θα πάει την παραγγελία με το μηχανάκι υπό οποιεσδήποτε συνθήκες (βροχή, καύσωνας, παγωνιά, ομίχλη κ.α. ), με την ευθύνη της γρήγορης παράδοσης\παραλαβής, λέγοντας κατά κανόνα πάντα «ευχαριστώ», έχοντας τον φόβο της επίπληξης από τον εργοδότη \υπεύθυνο της παραμικρής καθυστέρησης. Θα αναγκαστεί να ανέβει\κατέβει σκαλιά και να τρέξει για την παράδοση πολλών παραγγελιών, ίσως κάνοντας μια στάση σε κάποιο περίπτερο πρώτα. Ο διανομέας οφείλει να κάνει την προετοιμασία της «κουζίνας»(να κόψει τυριά, λαχανικά, αλλαντικά…), να στοιχειοθετήσει τα αρχεία και τα πακέτα στις αποθήκες των ταχυδρομείων και των εταιρειών ταχυμεταφορών, να καθαρίσει το μαγαζί, να πετάξει τα σκουπίδια, να κουβαλήσει τις προμήθειες κ.α. . Επίσης όταν βρέχει είναι αναγκασμένος να κάθεται έξω από το μαγαζί καθόσον, φορώντας εξοπλισμό βροχής, «γεμίζει» το μαγαζί νερά και χαλάει την «εικόνα» του μαγαζιού.

Οι εργαζόμενοι που δουλεύουν ως εξωτερικοί και ιδιαίτερα με δίκυκλο, έχουν να αντιμετωπίσουν πέρα από τις δυσκολίες του δρόμου ( ολισθηρότητα, λακκούβες κ.α.) και την παθήσεις ή την επιδείνωση αυτών , όπως προβλήματα κάτω και άνω αναπνευστικού, κρυοπαγήματα, θερμοπληξίες, οφθαλμολογικά προβλήματα, μυοσκελετικές κακώσεις κ.α.

Ο διανομέας αντιμετωπίζεται ως το «παιδί» για όλες τις δουλειές και τα θελήματα, από τον εργοδότη \υπεύθυνο και από τους πελάτες. Παρόλα αυτά, αυτή η περιστασιακή δουλειά δεν είναι τόσο «περιστασιακή» καθώς η εμπειρία μας σε αυτόν τον χώρο εργασίας, μας έδειξε ότι υπάρχουν διανομείς με προϋπηρεσία έως 15 χρόνια..!

Με την ανοχή μας, έχουμε και εμείς μερίδιο ευθύνης για τον τρόπο με τον οποίο μας αντιμετωπίζουν και μας συμπεριφέρονται.

Σχεδόν όλοι οι εργαζόμενοι αντιλαμβάνονται την εκμετάλλευση την οποία υφίστανται. Τις περισσότερες φορές αυτή κατευνάζεται λόγω των «θολών» σχέσεων που έχουν δομηθεί μεταξύ εργαζόμενου και εργοδότη. Ο διανομέας οφείλει να εντατικοποιήσει την εργασία του για το «καλό» της επιχείρησης καθώς «ωφελείται» και αυτός από την κερδοφορία της επιχείρησης. Βάση αυτής της λογικής, ο διανομέας θα εργαστεί παραπάνω ώρες (υπερωρίες) χωρίς να πληρωθεί, θα κάνει και άλλες δουλειές, διαφορετικές από αυτές που προβλέπει το είδος της εργασίας για την οποία έχει προσληφθεί (μερικές από αυτές τις αναφέραμε παραπάνω). «Η επιχείρηση έχει προβλήματα», «δύσκολες εποχές, το αφεντικό άργησε να μας πληρώσει και τον καταλαβαίνω μέρες που’ ναι»… Εμείς οι εργαζόμενοι δεν έχουμε δυσκολίες; για ποιο λόγο εργαζόμαστε; Για μας δεν είναι δύσκολες εποχές; Ή μήπως πάντα ήταν;

Τόσο καιρό ο καθένας μας, βίωνε μόνος αυτήν την κατάσταση και δημιουργούνταν αυτές οι «θολές» σχέσεις με τους εργοδότες, μη αντιλαμβανόμενος την πραγματική σχέση που υπάρχει, αυτή του διευθυντή-εκτελεστή (εργάτη– αφεντικού).

Αυτές οι συνθήκες και οι σχέσεις διαμόρφωσαν τις απαιτήσεις των κάθε λογής εργοδοτών\αφεντικών : μαύρη εργασία ( ανασφάλιστος διανομέας, με καθημερινό υψηλό κίνδυνο ατυχήματος, που όταν συμβεί, αυτομάτως τίθεται άνεργος και το ατύχημα αρχικά θεωρείται τροχαίο και προϋποθέτει ειδική καταγραφή συμβάντος στο ΙΚΑ για να αναγνωριστεί ως εργατικό ατύχημα), μηδενικά δικαιώματα, ανυπαρξία ενός βασικού μεροκάματου πέρα από τις προσωπικές συμφωνίες, προμήθεια κεφαλαίου στην επιχείρηση-εταιρεία με την χρήση δικού μας δικύκλου προς όφελος της επιχείρησης-εταιρείας( και φυσικά η συντήρηση και η βενζίνη είναι κόστος που το επωμίζεται ο διανομέας). Τα παραπάνω θεωρούνται αυτονόητα και είναι πλέον οι πάγιες απαιτήσεις των εργοδοτών.

 Πρέπει να δημιουργηθεί η συνείδηση ότι είμαστε εργαζόμενοι. Ότι η δουλειά που κάνουμε είναι μια κανονική δουλειά, μια εργασία παροχής συγκεκριμένων υπηρεσιών. Επίσης εκτός από υποχρεώσεις έχουμε και δικαιώματα.

Το σημαντικότερο κατά την γνώμη μας είναι ότι οι περισσότεροι διανομείς δεν γνωρίζουν τα δικαιώματα τους και δεν ενδιαφέρονται για αυτά. Τα θεωρούν ανούσια και ανύπαρκτα. Η αντίληψη αυτή διαμορφώνεται και από τις σχέσεις με τα αφεντικά που προαναφέραμε και από τις δομές της κοινωνίας. Αν δεν δώσουμε εμείς «ύπαρξη» στα δικαιώματα μας, ποιος άλλος θα τα κάνει «υπαρκτά»;

Η γνώση των εργασιακών μας δικαιωμάτων  είναι κάτι που φοβίζει τους εργοδότες γιατί διαταράζει τις «θολές» σχέσεις που έχουν. Οι νόμοι θεωρητικά είναι με το μέρος του εργαζόμενου. Μια πιο προσεκτική ματιά στην καθημερινότητα μας, μας φανερώνει την πλήρη απαξίωση των νόμων και από την πλευρά των αφεντικών και από την δική μας. Μηδενικά δικαιώματα, ανυπαρξία επιδομάτων, μη πληρωμή υπερωριών κ.α. από την πλευρά των αφεντικών και καμιά διεκδίκηση από μέρους μας για τα παραπάνω.

Στο σήμερα, με το πρόσχημα της κρίσης, καλούμαστε να βοηθήσουμε και εμείς την εκάστοτε επιχείρηση έτσι ώστε να ανταπεξέλθει στις «δύσκολες αυτές μέρες». Οι εργοδότες βασίζονται σε αυτές τις «θολές» σχέσεις που έχουν δημιουργηθεί και συντηρηθεί όλα αυτά τα χρόνια. Πλέον έχουν και το νομικό πλαίσιο με το μέρος τους για περαιτέρω μειώσεις. Ήδη όμως δεν  αμειβόμαστε με λιγότερα από όσο αξίζουμε; Τώρα θυμήθηκαν το νομικό πλαίσιο;

Γνώμη μας είναι, ότι πρέπει να γίνει κατανοητό, ότι ακόμη και οι νόμοι οι οποίοι είναι με το μέρος του εργαζόμενου, είναι αποτέλεσμα εργατικών αγώνων. Δεν δημιουργήθηκαν μόνοι τους, αλλά κατακτήθηκαν και έγιναν «νόμοι», έστω και σε μια κόλλα χαρτί, μέσω σκληρής και επώδυνης προσπάθειας. Οι κατακτήσεις αυτές δεν αποτελούν μια κατάσταση αλλά μια συνεχή διαδικασία. Μόνο η συνεχής διεκδίκηση και αδιαλλαξία από μέρους μας, όσον αφορά τα δικαιώματα μας, δύναται να επιφέρουν βελτίωση των συνθηκών της εργασίας μας. Η συλλογική διεκδίκηση όμως. Σε μια κρίση σχέσεων στο εσωτερικό της επιχείρησης, ο εργοδότης επιδιώκει πάντα την επαφή με έναν «αντιπρόσωπο» των εργαζομένων για την επίλυση και την εξομάλυνση των διαφορών. Αποφεύγει πάντοτε την επαφή και σύγκρουση με όλους τους εργαζόμενους μαζί.

Η εργασία μας υποτιμάται, υποτιμούμαστε ως άνθρωποι και μαζί με αυτή υποτιμάται η αξιοπρέπεια μας και η ίδια μας η ζωή, την οπoία παίζουμε κορώνα-γράμματα καθημερινά στους δρόμους. Έφτασαν στο σημείο να κρίνουν ότι οι καιροί δεν είναι κατάλληλοι για διεκδικήσεις, λες και ζητήσαμε την γνώμη τους. «έτσι είναι ο κόσμος και δεν αλλάζει» μας λένε. Κι όμως αλλάζει… γίνεται χειρότερος!

Άραγε πόσο ακόμη θα υποστούμε και θα ανεχθούμε την εκμετάλλευση που βιώνουμε καθημερινά; Πόσο ακόμη χρόνο χρειαζόμαστε για να μας γίνει συνείδηση ότι είμαστε εργαζόμενοι και όσο μένουμε μόνοι μας χωρίς αλληλεγγύη και εμπιστοσύνη, με τους φόβους που μας δημιουργούν, χωρίς αγώνα και διεκδικήσεις, τα πράγματα θα γίνονται χειρότερα; Μην τους χαριζόμαστε άλλο. Η συλλογική οργάνωση των αγώνων μας και των αντιστάσεων μας είναι ο δρόμος για να σπάσουμε τις σιωπές μας και τους φόβους μας. Η αλληλεγγύη, η αυτοοργάνωση και οι αγώνες από την βάση το όπλο μας. Με ευθύνη απέναντι στους άλλους αλλά και απέναντι στον εαυτό μας. Χρειαζόμαστε αγώνες που θα αρνούνται την ιεραρχία και την ανάθεση (π.χ. στους πιο δραστήριους). Όλοι μαζί, συλλογικά, και αυτοοργανωμένα. Για εμάς, γι αυτούς που ήταν πριν από εμάς και για αυτούς που θα έρθουν μετά από εμάς.

                                                       

Σωματείο Βάσης Εργαζομένων Διανομέων Ιωαννίνων